रामहृदय यादव
जनकपुरधाम, १ माघ ।
धनुषा जिल्लाका किशोरकिशोरीहरुको विकासका मुख्य बाधकका रुपमा बालविवाह, दाइजो प्रथा, लैंगिकविभेद र अशिक्षा रहेको विश्लेषण गरिएको छ । भावी योजनामा किशोर र किशोरीको विकासका अवरोधलाई न्युनीकरण गर्ने उद्देश्यले जिल्लाको उमाप्रेमपुर, लक्ष्मीनिवास र धवौली गाविसमा गरिएको सर्वेक्षण अनुरुप सो विश्लेषण गरिएको हो । महिला तथा बालबालिका कार्यालय धनुषा र युनिसेफ नेपालद्धारा विभिन्न समुह गठन गरी स्थानीय तहमा अन्तरसम्वाद गरी विश्लेषण गरिएको छ ।

मंगलवार जनजकपुरमा आयोजित अन्र्तक्रिया कार्याक्रममा उक्त तथ्य प्रस्तुत गर्दै सहभागीहरुले अभिभावकको शिक्षाप्रति चासो नभएको कारणले पनि किशोर र किशोरीहरु विकास सन्दर्भमा अन्यौलमा रहेको बताए । कार्यक्रममा नेपालको कुल जनसंख्याको २२ प्रतिशत किशोर किशोरीहरुको संख्या रहेको तथ्यांक प्रस्तुत गरिएको छ । जसमा १५ देखि १९ वर्ष मुनिको विवाहित महिलाको संख्या २८.८ प्रतिशत र १५ देखि १७ वर्ष मुनिको १७ प्रतिशत आमाहरु रहेको बताइएको छ ।
दसदेखि चौध र पन्ध्रदेखि उन्नाइस वर्षका किशोर र किशोरीहरुमा गरिएको छलफलका आधारमा उनीहरुमा कुलत, सामाजिक विकृति र पारिवारिक आर्थिक अवस्थाको पीडा अधिक देखिएको सहभागीहरुले बताए ।

विद्यालय बालमैत्री नभएको, अभिभावकमा आफै सबैकुरा जान्ने गरेको अहरु्कार, जुवातास, छोरीलाई घरको व्यवहारिक काममा लगाउने तर पढाउनमा उदासिनता देखाउने प्रवृति पनि किशोर र किशोरीको विकासको बाधक देखिएको तथ्य पनि सहभागीहरुले औल्याए । कतिपय किशोरका बहिनीको विवाहमा दाइजो दिएका कारण अभिभावकलाई ऋणको भार भई किशोरलाई उचित शिक्षा दिलाउन नसकेको, किशोरीलाई अधिक पढाएमा दाइजोको समस्या उत्पन्न हुने, किशोरीलाई घरबाट टाढा निस्कन नदिने र दौत्तरी सम्बन्ध पनि उनीहरुको विकासको अवरोधक भएको सहभागीहरुले चर्चा गरे ।

महिला तथा बालबालिका कार्यालयका प्रमुख वीणा श्रेष्ठले सोचको गरिबी र मुल्यमान्यताप्रति अन्धविश्वास पनि किशोर र किशारीको विकासको अवरोधका रुपमा रहेको भने ।
युनिसेफ नेपालका चन्दा सुब्बाले भौगोलिक विकटता पनि विकासको बाधक रहेको प्रसंग उल्लेख गरे । सो अवसरमा प्रमुख जिल्ला अधिकारी हरी प्रसाद मैनाली, स्थानीय विकास अधिकारी गुरु प्रसाद सुवेदी, जनकपुर नगरपालिकाका कार्यकारी प्रमुख जगन्नाथ लामिछाने लगायतको उपस्थिति थियो ।